चिनियाँ कम्पनीहरूले साथीहरू बनाउछन र अफ्रिकीहरूलाई सम्झौता गर्न प्रभाव पार्छन्

लण्डन स्कूल अफ इकोनोमिक्स शास्त्रका विज्ञहरूका अनुसार थुप्रै चिनियाँ निजी कम्पनीहरूले अफ्रिकी देशका सरकारी अधिकारीहरू र स्थानीय समुदायहरूबीच दलालको रूपमा काम गर्ने स्थानीय संरक्षकहरूमा भर पर्छन्।
घानाका संरक्षक र चिनियाँ निर्माण कम्पनीहरूमा गरिएको अध्ययनले निजी उद्यमीहरूले अफ्रिकामा स्थानीय नेटवर्क र एकीकरणलाई गहिरो बनाउन रणनीति प्रयोग गरेको पत्ता लगाएको छl जहाँ धेरै चिनियाँ संस्थाहरू ठूला पूर्वाधार परियोजनाहरूमा संलग्न छन्।

चिनियाँ पूँजी र नीति बैंकहरू सहित राज्यका फाइनान्सरहरूले १९९० को दशकको उत्तरार्ध र २००० को प्रारम्भमा अफ्रिकी बजारहरूमा चिनियाँ विस्तारको प्रारम्भिक लहरलाई बल दिए। त्यसपछि चिनियाँ सरकारको “गो आउट नीति” आयो र कम्पनीहरूलाई अफ्रिकामा व्यापार गर्न प्रोत्साहित गर्ने र विशेष गरी निर्माण क्षेत्रमा प्रतिस्पर्धा बढ्दै गयो l

विदेश नीति थिङ्क ट्यांक एलएसई आइडियाजद्वारा यस महिनामा प्रकाशित र नोभेम्बर २०१९ देखि जुलाई २०२० को बीच घानामा निजी चिनियाँ निर्माण कम्पनीहरूको सर्वेक्षणमा आधारित उक्त पत्रका अनुसार, विशेष गरी अफ्रिकीहरू “चिनियाँहरूदेखि झन् सतर्क” हुँदै गएपछि उनीहरूले चुनौतीहरूको सामना गर्यो।
अन्तरराष्ट्रिय सम्बन्धका प्राध्यापक क्रिस एल्डेन र नाथानिएल ओक्क्वेले क्रमशः एलएसई आइडियाजका निर्देशक तथा परियोजना सहायकले यस्तो लेखे, “यी घटनाहरूले चिनियाँहरूलाई कुलीन वर्गसँग मात्र होइन स्थानीय संरक्षकहरू लाइ मित्र बनाएर अफ्रिकी व्यापारिक वातावरणमा स्थानीयकरण गर्न बाध्य तुल्यायो।
स्थानीय संरक्षकहरू बिना चिनियाँहरूले बजार नेभिगेट गर्न र ग्राहकहरूसँग कुराकानी गर्न सक्षम हुनेछैनन्।”

सरकारी वित्तमा उनीहरूको पहुँचको साथ, उनीहरूको राज्य-स्वामित्व भएका साथीहरूको विपरीत, निजी संस्थाहरूको सफलता “चिनियाँ राज्य संस्थाहरू र प्रान्तीय स्रोतहरू भित्रका नेटवर्कहरूमा विशेष रूपमा भविष्यवाणी गरिएको थिएन”, अनुसन्धानकर्ताहरूले भने।

कम्पनीहरूले स्थानीय मानिसहरूलाई चिनियाँ भाषा क्षमताको साथ वा बिना व्यवस्थापकीय र प्राविधिक पदहरूमा रोजगारी दिए। यस्तै एक घानायन प्रबन्धक “स्थानीय राज्य अधिकारीहरु संग लिङ्क र बजार को उत्कृष्ट ज्ञान संग एक राम्रो जोडिएको व्यक्ति” थियो।

“उनले उनीहरूलाई चीनबाट आयात गरिएका सामानहरू सजिलैसँग क्लियर गर्न मद्दत गर्छन् र उनीहरूको तर्फबाट स्थानीय राज्य अधिकारीहरूसँग सम्पर्क राख्छन्, उदाहरणका लागि, कर छलीबाट चिनियाँहरूलाई समस्याबाट मुक्त गर्न,” अनुसन्धानकर्ताहरूले लेखे।

अर्को कम्पनीमा सञ्चालन क्षेत्रका घानावासी मानव संसाधन प्रबन्धकको जिल्ला प्रमुख कार्यकारी अधिकृत, प्रहरी, दमकल, विद्युत् कम्पनी र कर राजस्व प्राधिकरणसँग सम्पर्क थियो ।

“यसले चिनियाँ र स्थानीय अधिकारीहरू बीच एकदमै बलियो सम्बन्ध बनाएको छ, जसले समुदायमा उनीहरूको अपरेशनलाई बिना झगडा र लाभदायक दुबैमा योगदानमा मदत पुर्‍याउँछ,” अनुसन्धानकर्ताहरूले लेखे।

समुदाय र अधिकारीहरूसँगको सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन चिनियाँ कम्पनीहरूले स्थानीय रूपमा विभिन्न प्रकारका चन्दा दिन्छन्। एलसइका विद्वानहरूले भने यस प्रकारको सम्बन्धले राज्यबाट ठेक्का लिनको लागि ढोका खोल्छ, विशेष गरी जब तिनीहरू स्थानीय राज्य अधिकारीहरूमा विकेन्द्रीकृत हुन्छन् । ओक्वेले भने कि घानाको सूत्र अन्य अफ्रिकी देशहरूमा पनि “धेरै सामान्य हुनुपर्दछ” महादेशमा १०,००० भन्दा बढी चिनियाँ कम्पनीहरू कार्यरत छन्।

अफ्रिकामा चिनियाँ कम्पनीहरू संलग्न भएका केही सम्झौताहरू भ्रष्टाचारको आरोपले प्रभावित भएका छन्। केन्याका पूर्व संसदीय नेता एडेन डुएलले गत वर्ष दावी गरे कि देशको मानक गेज रेलवेको लागत जुन चिनियाँ निर्माण र वित्त पोषित थियो जो किकब्याक कभर गर्नको लागि बढाइएको थियो।

२०१३ मा सम्झौतामा हस्ताक्षर हुँदा राष्ट्रिय सभामा सरकारको प्रतिनिधित्व गर्ने डुएलले गत वर्ष एक टेलिभिजन अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, “मानिसहरू ऋणका लागि चीन गएको कारण थियो कि मानिसहरू १० प्रतिशतमा उत्साहित थिए। ” त्यो मूल्य १० प्रतिशत कभर गर्नको लागि बढाइएको छ।”

ओक्वेले उक्त दावामा आफूसँग कुनै कडा प्रमाण नभएको तर “कथित मार्कअप देखेर उनी छक्क परेनन्” भने। उनले भने, “व्यक्तिगत वृद्धिका लागि मूल्य र चालान बढाउनमा संलग्न आधारभूत संरचना क्षेत्रका मानिसहरूलाई खोज्नु, कडा नियमन गरिएको वातावरणमा समेत यो एकदमै सामान्य छ।