लता मंगेशकरले किन लगाउने गर्थिन सेतो कपडा ? ‘सेतो चादर लगाएर कसरी आउछौं ?’ भन्दै उडाइयो मजाग

एजेन्सी , लता मंगेशकरलाई भारतको स्वर नाइटिंगेल भनेर चिनिन्छ। १९४० देखि २०१९ सम्मको ७ दशकको करियरमा लता मंगेशकरले १००० भन्दा बढी हिन्दी फिल्महरूमा गीत गाइन्। उनले ३६ भन्दा बढी भारतीय तथा विदेशी भाषामा यी गीत गाएका छन् ।तर संगीत उद्योगमा लता मंगेशकरको यात्रा सधैं सजिलो थिएन। गायकको ९२ वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । करियरको सुरुवातमा उनले निकै नराम्रो र अनौठो व्यवहार पनि देखेका थिए । जीएम दुर्रानीसँग उनको एक प्रसिद्ध किस्सा छ।

जब दुर्रानीले लतासँग दुर्व्यवहार गरे
सन् १९४० को दशकमा संगीतको संसारमा जीएम दुर्रानीको प्रभुत्व थियो। त्यतिबेला उनीसँग नयाँ सङ्गीत निर्देशक आइपुग्दा दुर्रानीले भने, ‘दुरानीको गीत चाहियो भने राम्रो धुन बनाउन सिक।एक पटक लता, नौशाद साहब र दुर्रानी एउटा गीत रेकर्ड गर्दै थिए । तर लजालु र विनम्र लतासँग दुर्रानीको व्यवहार राम्रो थिएन। उनको मुखमा सफलताको उग्र भाव देखिन्थ्यो। नौशाद साहिब त्यो घटनाका साक्षी थिए । उनले भने, ‘त्यतिबेला दुईवटा मात्र माइक थिए । एउटा संगीतकारका लागि, अर्को गायकहरूको लागि।

यसरी दुवै (दुरानी र लता) आमनेसामने उभिएका थिए । दुर्रानीको लाइन पूरा हुनेबित्तिकै उसले केही कुकर्म गर्न थाल्यो । मैले उनीहरूलाई पछि भनेँ कि उनीहरू चुपचाप उभिन र उनीहरूका जोकरहरूसँग केटीको काममा बाधा पुर्‍याउनु हुँदैन। किनभने केटी (लता) नयाँ थिइन् र यसले उनको आत्मविश्वास डगमगाउन सक्छ।

तर दुर्रानीको हर्कतबाट डराउनुको सट्टा लाटाले रिसाइन। लतासँग अर्को रेकर्डिङको क्रममा दुर्रानीले पुराना कुराहरू गर्न थाले। लताको साधारण पहिरनको मजाक उडाउँदै उनले लखनवी उर्दूमा भने, ‘लता, तिमीले रंगीन लुगा किन लगाउँदिनौ ? यस्तो सेतो चादर लगाएर कसरी आउने गर्छेऔ ?’

उर्दू भाषा जान्ने यो पुरुषले कसरी एउटी महिलासँग अव्यावहारिक निकटता देखाएर उसलाई ‘आप’को सट्टा ‘तुम’ भनेर सम्बोधन गरेको देखेर, लताले सोचेको हुनुपर्छ । लताले भनिन्, ‘मलाई लाग्थ्यो कि यो मान्छेले मेरो लुगाभन्दा मेरो गायनमा बढी ध्यान दिदैनन । त्यही क्षण मैले त्यो कलाकारसँग फेरि नगाउने निर्णय गरें।