चीनको तनाव बढ्दै जाँदा हतियार जम्मा गर्दै एसियाली देशहरु

बेइजिङ- चीनको बढ्दो क्षेत्रीय महत्वाकांक्षाबाट सजग भएका केही एसियाली र महासागरीय राष्ट्रहरूले हतियार खरिदलाई तीव्रता दिइरहेका छन्।स्टकहोम इन्टरनेशनल पिस रिसर्च इन्स्टिच्युटले सोमबार प्रकाशित गरेको प्रतिवेदनले सन् २०१६ देखि २०२१ सम्मको पाँच वर्षको विश्वव्यापी हतियारको कारोबारलाई तुलना गरेको छ। शीर्ष १० हतियार आयातकर्तामध्ये ६ एसिया र ओशिनिया मुलुकबाट भएको देखाएको छ।

जसमा भारत शीर्ष आयातकर्ता हो, जसले विश्‍वको कुलको ११ प्रतिशत हतियार आयात गरेको पाइएको छ। अक्टोबर २०२१ मा दक्षिण कोरियाको सियोङनाममा भएको सियोल अन्तर्राष्ट्रिय एयरोस्पेस र रक्षा प्रदर्शनीमा एउटा ट्यांक प्रदर्शन गरिएको छ।

जापानको आयात २.५ गुणाले बढेको छ, जसले यसलाई विश्वको १० औं ठूलो आयातकर्ता बनाएको छ। अष्ट्रेलिया, चीन, दक्षिण कोरिया र पाकिस्तान पनि शीर्ष १० मा परेका छन् ।
गत ३० वर्षमा विश्वको सबैभन्दा ठूलो हतियार आयात गर्ने क्षेत्र एसिया र ओशिनियाले २०१७ देखि २०२१ सम्म ४३ प्रतिशत विश्वव्यापी ट्रान्सफर प्राप्त गरेको छ।
‘चीन एशिया र ओशिनियाका धेरै राज्यहरू बीचको तनाव यस क्षेत्रमा हतियार आयातको मुख्य कारक हो,’ संस्थानको हतियार स्थानान्तरण कार्यक्रमका वरिष्ठ अनुसन्धानकर्ता सिमोन वेजम्यानलाई उद्धृत गर्दै रिपोर्टले भन्यो।

आयात र निर्यात सहित कुल विश्वव्यापी हतियार व्यापार ४.६ प्रतिशतले घटेको प्रतिवेदनले जनाएको छ। युक्रेनको आयात, रूसद्वारा हालैको आक्रमण अघि, ‘धेरै सीमित’ थियो किनभने देशको बजेट कम थियो र प्रमुख निर्यातकहरूले पूर्वी युक्रेनमा लामो समयदेखि चलिरहेको द्वन्द्व बढ्ने डरले आपूर्ति सीमित गरेका थिए।
निर्यातको लागि, संयुक्त राज्य अमेरिका विश्वको सबैभन्दा ठूलो हतियार निर्यातकर्ता रह्यो। जसले कुल ३९ प्रतिशतको लागि योगदान गर्छ। पछिल्लो युक्रेनसँगको तनावपछि दोस्रो ठूलो निर्यातकर्ता रूसले आफ्नो व्यापार २६ प्रतिशतले घटेको देखाएको छ।

अमेरिकी निर्यातमा वृद्धि मुख्यतया साउदी अरेबिया, अष्ट्रेलिया, दक्षिण कोरिया र जापानसँग बढेको लेनदेनका कारण भएको संस्थानले जनाएको छ। जापानमा अमेरिकी निर्यात २.७ गुणा बढेको छ।