पाकिस्तान शाषित कश्मिरको समस्याः वैचारिक, सांस्कृतिक, राजनीतिक र रणनीतिक

नयाँ दिल्ली, जुन 30 (IANS): पाकिस्तान प्रशासित जम्मू कश्मीर (PoJK) को जम्मू कश्मीर लिबरेसन फ्रन्ट्स (JKLF) च्याप्टरले जुलाई 22 लाई नियन्त्रण रेखा (एलओसी) नजिक टिट्रिनोट तर्फ मार्च गर्ने र बैठक अवलोकन गर्ने घोषणा गरेको छ । तिनीहरूले नयाँ दिल्लीको राष्ट्रिय अनुसन्धान एजेन्सी अदालतले यस वर्ष मे २५ मा जेकेएलएफ अध्यक्ष यासिन मलिकलाई सुनाएको सजायको विरोधमा यो घोषणा गरेका हुन् ।

JKLF सँग पाकिस्तानी सैन्य प्रतिष्ठानको हाइब्रिड राजनीतिक विस्तार हो र सधै रहनेछ । आश्चर्यजनक कुरा के छ भने, वामपन्थी जम्मू कश्मीर नेश्नल अवामी पार्टी (JKNAP) र यसको विद्यार्थी संगठन जम्मू कश्मीर नेशनल स्टुडेन्ट्स फेडरेशन (JKNSF) ले klg माथि उल्लेखित धर्नामा JKLF मा सामेल हुने घोषणा गरेको छ।यस विकासले भारतसँग PoJK को पुन: एकीकरणको मुद्दालाई सम्बोधन गर्न र यो प्रक्रियामा भारत ले सामना गर्नुपर्ने तोडफोडलाई सम्बोधन गर्न बाध्य तुल्याएको छ।

1900 को प्रारम्भमा गदर पार्टी संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानडाको पश्चिमी तटमा बस्ने र काम गर्ने भारतीय प्रवासीहरूले स्थापना गरेका थिए। गदर पार्टीले ब्रिटिश औपनिवेशिक शासनबाट भारतको स्वतन्त्रताको लागि अभियान चलाइरहेको थियो। त्यतिबेला यसले धर्म, जातीय वा भाषाको भेदभाव नगरी प्रत्येक भारतीय औपनिवेशिक विषयलाई सम्बोधन गर्‍यो।

सन् १९०९ को मोर्ले-मिन्टो सुधार (इन्डियन काउन्सिल एक्ट) नआएसम्म भारतको राजनीतिक प्रणालीमा मुस्लिम र हिन्दूहरूबीच असन्तुष्टिको बीउ छरिएको थिएन।१९३० र ४० को दशकमा भारतीय राष्ट्रिय स्वतन्त्रता आन्दोलनले समाजमा साम्प्रदायिक विभाजनको रंग देखाउन थालिसकेको थियो। मुस्लिम र हिन्दूहरू दुई अलग राष्ट्र थिए र यसैले एउटै भौगोलिक र राजनीतिक स्थानमा सँगै बस्न नसक्ने विचारधारा ‘टू-नेसन थ्योरी’ भनेर चिनिने मौलिक विचारधारा थियो, जसले सन् १९४७ मा भारतको विभाजनको आधार खडा गरेको थियो।

दुई राष्ट्र सिद्धान्तले मुस्लिम बहुल हिन्दू महाराजा (शासक) विरुद्ध विद्रोह गरेर पाकिस्तानमा सामेल हुन चाहन्छ भन्ने झुटो बहानामा स्वतन्त्र राज्य जम्मू कश्मीरमा आक्रमण गर्न पाकिस्तानलाई
बहानाको रूपमा पनि काम गर्यो।

इस्लामले पाकिस्तानलाई पीओजेकेसँग एकता गर्ने बन्धन हो भन्ने धारणाको झूटो तथ्यले विगत 75 वर्षदेखि पाकिस्तान पीओजेकेमा विकासशील र सामाजिक, राजनीतिक वा आर्थिक पूर्वाधारबाट टाढिएको तथ्यबाट झल्किन्छ। पाकिस्तानले आफूलाई समृद्ध बनाउन हाम्रो प्राकृतिक स्रोतको निर्ममतापूर्वक लुटपाट गरेको छ ।

कश्मीर शताब्दीयौं पुरानो आतिथ्य र साम्प्रदायिक सद्भावको सांस्कृतिक परम्पराको लागि कश्मीरियत भनेर चिनिन्छ। लगभग १६औँ शताब्दीदेखि उपत्यकामा मुस्लिम र हिन्दू दुवैले संयुक्त रूपमा मुस्लिम-हिन्दू धार्मिक तथा सांस्कृतिक चाडपर्वहरू मनाउँदै आएका छन्।

काश्मिरी समाजमा द्वि-राष्ट्र सिद्धान्तको विचारधाराले उपत्यकाको सबैभन्दा चर्चित सांस्कृतिक सम्पदालाई पूर्ण रूपमा नष्ट गरेको छ र हाम्रा मानिसहरूलाई धर्मको आधारमा विभाजित गरेको छ। 22 अक्टोबर, 1947 मा पाकिस्तानले स्वतन्त्र राज्य जम्मू कश्मीरमा आक्रमण गरेपछि, इस्लामिक धार्मिक कट्टरपन्थीले कश्मीरियतको परम्परालाई प्रतिस्थापन गरेको हो ।

तसर्थ, पुन: एकीकरण अभियानको हिस्सा बनेका प्रत्येक PoJK युवाहरूको कर्तव्य नै हामीले सामना गर्न सक्ने प्रकारका बिभेद र बिनाशवाट सावधान रहनु र पीओजेकेका जनतालाई इतिहास र सत्य तथ्यहरू बुझाएर धैर्यपूर्वक, निरन्तर र दृढताका साथ लड्नु नै हो। दुई राष्ट्र सिद्धान्तको खोक्रोपन बुझाँउदै साम्प्रदायिक घृणामा आधारित यो बिभेदको बिरोध र हाम्रो कश्मीरियतको शताब्दीयौं पुरानो परम्पराको खण्डन लाई तोड्नु जरुरी छ

प्रतिक्रिया दिनुहोस