साइबर जासुसीको जोखिमले चिनियाँ टेक कम्पनी हुवावेमाथि विश्वव्यापी प्रतिबन्ध

चिनियाँ प्रविधि कम्पनी हुवावेले सुरक्षा खतराको चिन्ताका कारण प्रमुख देशहरूमा आफ्नो टेलिकम प्रविधि र उपकरणहरूमा प्रत्यक्ष वा भर्चुअल प्रतिबन्धको सामना गरिरहेको छ। हुवावेका उत्पादनहरूमा गोप्य चुहावट उपकरणहरु भएको र यसरी सुचना चीनले जासुसी उद्देश्यका साथै विदेशी कम्पनीहरूको बौद्धिक सम्पत्ति चोरी गर्न प्रयोग गर्न सक्छ भन्ने खतरा विश्वव्यापी बढेको हो । अमेरिका र केही युरोपेली देशहरूले हुवावेका उपकरणहरूलाई बेइजिङको कम्युनिष्ट सरकारको जासुसीको माध्यमको रूपमा लेबल गरेका छन्।

केही देशहरूले Huawei र अर्को चिनियाँ टेक कम्पनी ZTE लाई धेरै पहिले प्रतिबन्ध लगाउन थालेको थियो, अब अमेरिकाको नेतृत्वले नै चिनियाँ टेलिकम उपकरण र प्रविधिहरू प्रतिबन्ध गर्न अरूलाई हौसला दिएको छ। Huawei लाई यसअघि नै पाकिस्तान सरकारबाट संवेदनशील जानकारी चोरेको आरोप लगाइएको थियो।

Link
2018 मा अष्ट्रेलियाले बढ्दो राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्ताको बीचमा Huawei 5G नेटवर्कमा प्रतिबन्ध लगायो। अस्ट्रेलियाका गुप्तचर अधिकारीहरूले बेइजिङले अष्ट्रेलियाको हितविरुद्ध काम गर्न हुवावेलाई प्रयोग गर्न सक्ने आशंका गरेका थिए। यस्तै चिन्ता धेरै देशहरूको पनि छ । सोही वर्ष बेलायतको नेशनल साइबर सेक्युरिटी सेन्टर (NCSC) ले Huawei बाट उत्पन्न हुने जोखिमबारे चेतावनी दिएको थियो। पछि, UK को राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले पनि Huawei ईन्जिनियरिङ् अभ्यास र प्रक्रियाहरूमा “महत्वपूर्ण कमीहरू” पत्ता लगाए जसले बेलायतमा दीर्घकालीन जोखिम बढाउन सक्थ्यो ।

2020 मा, UK ले Huawei को नयाँ उपकरणहरू खरिद गर्न प्रतिबन्ध लगायो र 2027 सम्ममा कम्पनीको गियरहरू पूर्ण रूपमा हटाउने निर्णय गर्यो। Huawei मा प्रतिबन्ध पछि, तत्कालीन UK डिजिटल सचिव ओलिभर डाउडेनले, “आज म हाम्रो 5G नेटवर्कहरूबाट उच्च जोखिम विक्रेताहरूलाई पूर्ण रूपमा हटाउनको लागि स्पष्ट मार्ग तय गर्दैछु।” भनेका थिए ।Huawei ले 2014 देखि अमेरिकामा नाकाबन्दीको सामना गरिरहेको छ। 2019 मा पूर्व अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिकी कम्पनीहरूलाई Huawei को सूचना र सञ्चार प्रविधि प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध लगाएका थिए ।

अमेरिकी कंग्रेसनल कमिटीहरू, फेडरल ब्यूरो अफ इन्भेस्टिगेशन (FBI), र राष्ट्रिय सुरक्षा एजेन्सी (NSA) ले हुवावे र चिनियाँ सरकारबीचको घनिष्ठ सम्बन्धमा बारम्बार आपत्ति जनाएका छन्, जसलाई उनीहरूले अमेरिकी व्यवसायहरूका लागि सम्भावित राष्ट्रिय सुरक्षा जोखिम र खतराको रूपमा लिएका छन्। । एक कंग्रेसनल रिपोर्टले चिनियाँ सरकारले हुवाई उपकरणहरू प्रयोग गर्दा जासुसी वा विनाशको सम्भावित जोखिमू रहेको सुझाव दिएको छ। अब त झनै अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले हुवावे र जेडटीईलाई लाइसेन्स पाउनबाट रोक्ने कानुनमा हस्ताक्षर नै गरेका छन् ।

Link
युरोपमा पनि अधिकांश देशले या त हुवावेमाथि प्रतिबन्ध लगाएका छन् वा त्यसको बारेमा विचार गरिरहेका छन् । फ्रान्सले दूरसञ्चार कम्पनीहरूलाई म्याद सकिएपछि सम्झौता नवीकरण नगर्न आग्रह गर्दै सन् २०२७ सम्म हुवावेका उपकरण र प्रविधिलाई चरणबद्ध प्रतिबन्ध गर्ने निर्णय गरेको छ । स्वीडेनका सुरक्षा निकायले सुरक्षा चिन्ताको कारण देखाउँदै हुवावेको सेवा अचानक बन्द गरेको छ ।

Huawei ले अदालतको कानूनमा निर्णयको विरोध गरेको त छ तर, स्विडेनी अदालतले हुवावेको निवेदन g} खारेज गर्‍यो। अनिश्चित रहेको जर्मनीले अन्ततः लन्डन, वाशिंगटन र पेरिसमा सामेल हुने छनौट गरेपछि चिनियाँ टेक दिग्गज Huawei ले ठूलो झट्का पायो। बर्लिनले नयाँ आईटी कानूनहरूमा “अविश्वसनीय” आपूर्तिकर्ताहरूको भूमिकालाई प्रतिबन्ध गरेर Huawei लाई बाहिर निकाली छाड्यो । नेदरल्याण्ड यस बिषयमा चिन्तित छ भने क्यानडा र न्युजिल्याण्डले पनि हुवावेलाई पहिल्यै प्रतिबन्ध लगाएका छन् ।

जापान, ब्राजिल र भारत जस्ता अन्य प्रमुख देशहरूले पनि Huawei लाई टेन्डरमा भाग लिनबाट प्रतिबन्ध लगाउने विचार गरिरहेका छन्। देशका अलावा एप्पल, गुगल, सफ्टबैंक, फेसबुक जस्ता ठूला कम्पनीले हुवावेसँगको सम्बन्ध तोडिरहेका छन् । Huawei लाई एप्पलको बौद्धिक सम्पत्ति चोरेको आरोप लगाइएको थियो किनकि यसले स्मार्ट घडीका केही सुविधाहरू कपी गर्न खोजेको थियो ।