चीन–रुस सम्बन्धलाई ‘नो लिमिट्स’

डेभिड डोडवेल संसारलाई “राम्रो” र नराम्रो मा विभाजित गर्न मन पराउने हामी मध्येका म्यानचेन्सहरूले युक्रेनमा रुसको आक्रमण गरेदेखि नै रुस र चीन दुष्ट “निरपेक्षता” मा साझेदारहरू छन् भन्ने धारणालाई झनै बढाएको छन् । प्रजातन्त्रको गठबन्धन द्वारा यी धारणाहरुलाई कुचोमा ल्याइन्छ। रूसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन र चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले फेब्रुअरीमा दिएको संयुक्त वक्तव्यबाट यो धारणालाई बलियो बनाइएको छ । रुस र चीन बिच को सम्बन्धको कुनै सीमा छैन र यी दुई देशरुहमा सहयोगका कुनै निषेधित क्षेत्रहरू छैनन्, र यो दुइदेशबिचको समझदारी विश्वका अन्य देशहरुका लागि खतराको ठुलै घन्टी हो ।

रुसको आक्रमणको निन्दा गर्न बेइजिङको इन्कार स्पष्ट रुपमा संयुक्त राष्ट्रको मतदानबाट नै देखियो । चीन उक्त मतदानमा सामेल नभएको ३५ राष्ट्रहरूमध्ये एक थियो । र चीनको रुसी तेल, ग्याँस र कोइलाको लागि आफ्नो बजार खुला राख्ने इच्छाले धेरैलाई थुप्रै आशंका उब्जाएको छ ।युरोपियन काउन्सिल अन फरेन रिलेशन्सका काद्री लिकले २०२१ नीतिको संक्षिप्तमा भनेझैं रुस र चीन “एउटै समस्याका दुई भाग” होइनन् बरु एउटै समस्याका साझा पाटाहरु हुन् ।

तर चीनलाई गरिब र आश्रित कान्छो भाइको रूपमा रुसी दृष्टिकोणले गहिरो तनाव र असन्तुष्टि सिर्जना गर्यो जब चीन रुस भन्दा धनी हुँदै गयो।गत वर्षको अन्त्यसम्ममा चीनको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन १५ गुणा बढेको थियो भने रुसको मात्र २८ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो । अझ महत्त्वपूर्ण कुरा, चीनको सैन्य खर्च US$ 239 बिलियन छ, रूसको US $ 65.9 बिलियनको लगभग चार गुणा छ ।

यसले अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा दृष्टिकोणमा दुबै देशको स्पष्ट भिन्नता ल्याउन थालेको छ । रुस कूटनीतिक तवरमा पश्चिमासँग असमझदारीमा छ, विश्वव्यापी अर्थतन्त्रबाट धेरै हदसम्म विच्छेद भएको छ, र द्वन्द्वबाट प्रभावित र आलोचित छ ।

तथापि, चीन, अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारको मुटुमा बसेको छ र विश्वव्यापी अर्थतन्त्रमा जटिल आपूर्ति शृङ्खलाहरूद्वारा जोडिएको छ।डेभिड डोडवेलले हङकङको दृष्टिकोणबाट विश्वव्यापी, क्षेत्रीय र हङकङ चुनौतीहरूको बारेमा अनुसन्धान र लेख्छन्