एउटा सानो माछा १२ लाख ४९ हजारमा बिक्रि, किन बहुमुल्य छ यो माछा ?

काठमाडौं । अनुमान गर्नुहोस्, एउटा सामान्य माछाको मुल्य कतिसम्म पर्छ ? एक हजारदेखि १० हजार आसपास तपाईंले अनुमान गर्नुभयो ।

तर पाकिस्तानको बलूचिस्तान प्रान्तको तटमा एउटा माछा जुन मुल्यमा विक्रि भयो, त्यो सुनेर एकपटकमा विश्वास गर्न गाह्रो छ ।

त्यहाँको ग्वादर जिल्लाका मछुवारा अब्दुल हक र उनीसँग काम गर्ने अन्य व्यक्तिहरूले आफ्नो जालमा एउटा क्रोकर देखेर माछा पारेका थिए ।

उक्त माछा जालमा पारेपछि उनीहरुको खुःशीको सीमा नै रहेन् । यद्यपि यो तौल र लम्बाइको हिसाबले कुनै ठूलो माछा थिएन, तर अमूल्य थियो ।

त्यसैले उनीहरुले त्यस माछालाई बजार पुर्याउनमा कुनै ढिलाइ गरेनन् । अब्दुल हकका भाई रसीद करीम बलूचले दिएको जानकारी अनुसार उक्त माछाको तौल २६ किलोग्राम थियो ।

माछा १२ लाख ४९ हजार भन्दा धेरै रुपैयाँमा बिक्री भयो । राशिद करीमले भने कि यो माछा समात्न दुई महिना कडा मेहनत लाग्छ । मछुवाराहरु धेरै लामो प्रयास पछि यसलाई तपाईंले फेला पार्नुभयो भने धेरै खुःशी हुन्छन् ।

यो माछा कहाँ समातियो ?
यस बहुमूल्य माछालाई अंग्रेजीमा क्रोकर, उर्दूमा सावा र बलुचीमा कुर भनिन्छ । उनले भने कि यो माछा जीवनीको समुद्री क्षेत्रबाट समातिएको थियो । यो क्षेत्र ग्वादर जिल्लामा ईरानी सिमानाबाट १७ किलोमिटरको दुरीमा अवस्थित थियो ।

राशिद करीमले भने कि यस माछाको शिकार गर्न दुई महिना लाग्छ, त्यसैले मछुवाराहरू यसका लागि कडा परिश्रम गर्छन् । उनले भने कि अब्दुल हक र उनका साथीहरू सामान्य माछाको खोजीमा व्यस्त थिए तर तिनीहरूले जाल फ्याँकेर तानेपछि उनीरूले त्यस भित्र क्रोक्रोकर फेला पारेका हुन् ।

माछाको लिलामी प्रति केजी ४८ हजारबाट शुरु भएको थियो । राशिद करीमका अनुसार यी माछाहरूको तौल र अकार दुवै धेरै हुन्छ । उनले भने, ‘केही वर्ष अघि एक व्यक्तिले एक अधिक तौलको क्रोकर माछा समात्यो, जुन २७ लाख भन्दा धेरै रुपैयाँमा बिक्री भयो ।

तर अब्दुल हक र उनका साथीहरूले समातेको माछाको तौल २६ किलोग्राम मात्र थियो ।’ उनले बताए अनुसार जब यो माछा बजारमा बोली लाग्न थाल्यो, तब त्यसको अन्तिम बोली प्रति किलोग्राम ४८ हजार रुपैयाँ थियो । यसरी माछा १२ लाख ४९ हजार भन्दा धेरै रुपैयाँमा बिक्री भयो ।’

यो माछा किन अमुल्य छ ?
ग्वादर विकास प्राधिकरणका सहायक निर्देशक वातावरण र वरिष्ठ प्राणीविद् अब्दुल रहीम बलूचका अनुसार धेरै माछाहरु मासुको कारण महंगो हुन्छन् तर क्रोकरको सन्दर्भमा यो कुरा लागु हुँदैन् । यो बढी मुल्यवान हुनुका पछाडि अर्कै कारण लुकेको छ ।

यस क्रोकर माछाको मूल्य यसको एयर ब्लेडर चिकित्साकाको कारण हो । जसमा हावा भर्दा त्यो तैरन थाल्छ । उनले भने कि यस माछाको हावा ब्लेडर औषधीमा प्रयोग हुन्छ । चीन, जापान र युरोपमा यसको माग बढ्दो क्रममा रहको छ । उनले भने कि क्रोकर माछाको हावा ब्लेडरले टाँका बन्छ, जुन शल्यक्रियाको क्रममा मानव शरीर भित्र राखिन्छ । विशेष गरी हृदयको शल्यक्रियामा टाँकाका लागि त्यसको प्रयोग गरिन्छ ।

यो माछा कसरी पक्रियो ?
यस्तो लाग्छ कि यो माछालाई उसको आवाजको कारण बलुचीमा कुर भनिन्छ । अब्दुल रहीम बलूचले यो माछाले ‘कुर, कुर’ आवाज निकाल्ने बताए ।

उनीहरुले दिएको जानकारी अनुसार त्यो माछा मङ्ग्रोभ्सको हाँगाहरूमा अण्डा दिन आउँछ । अनुभवी मछुवारहरू, जो त्यसको आवाज सुन्न सक्छन् । आवाज सुनेपछि उनीहरूले त्यहाँ जाल हाल्छन् र समात्ने प्रयास गर्छन् । जब उसको आवाज एक घण्टा आधा पछि रोकिन्छ तब मछुवारहरुले जाल निकाल्ने गर्छन ।