कश्मीरी महिलामा आएको परिवर्तनः जब उनीहरु स्पोर्ट जुत्तामा देखिए…

श्रीनगरः भारतको पुरुष प्रधान कश्मीरी समाजमा, एक मौन क्रान्ति देखा परिरहेको छ किनकि कश्मीरी महिलाहरूले पछिल्लो समय स्पोर्ट जुत्तासँग देखिन थालेका छन् ।

हिउँले ढाकिएका पहाडहरूको पृष्ठभूमिमा, यी महिलाहरूले पुस्तादेखि चलिआएको स्टिरियोटाइपलाई परिवर्तन गर्न खोजिरहेका छन् ।

नादिया निघाट एक यस्तो युवा र दृढ पेशेवर फुटबल खेलाडी हुन्, जसले फुटबलको लागि आफ्नो इच्छालाई पछ्याउन सामाजिक मान्यताहरूलाई बेवास्ता गरिन। उनी कश्मीरकी पहिलो र एकमात्र महिला फुटबल प्रशिक्षक हुन्, जसले खेलप्रतिको आफ्नो प्रेमलाई अँगालेर मनोवृत्ति परिवर्तन गरिन्।

अब उनी ठूला लक्ष्यमा छन्। जब उनले बललाई विपक्षीको गोलतर्फ लैजान्छिन् ।

‘गतिको विचारले मलाई बाल्यकालमा मोहित बनायो र मैले जम्मुमा जुनियर नेशनलमा गरेको पहिलो गोल मेरो जीवनमा एउटा टर्निङ प्वाइन्ट थियो’ उनले भनिन्। जब नादियाले श्रीनगरको अमर सिंह कलेजमा फुटबल खेल्न थालेकी थिइन्, अन्य ४७ जना केटाहरूसँगै उनी एक्ली केटी थिइन्।

‘छिमेकका केटीहरूले मसँग बोल्न छोडे र उनीहरूका आमाबाबुले मेरो धेरै आलोचना गरे। आमा पनि मेरो विरुद्धमा जाँदा घरमा ठूलो द्वन्द्व थियो,’ उनले भनिन्।

यद्यपि, नादियाले आफ्ना बुवाबाट अटल समर्थन पाएकी थिइन् ूजसले आमालाई पनि खेल्न दिन मनाए। उनले ‘खेलो कश्मीर’ नामक राज्य—स्तरीय च्याम्पियनसिपमा भाग लिएको अन्डर—१९ केटाहरूको टोलीको प्रशिक्षक बन्ने मौका पाइन्।

उनको यात्राले अब केटीहरूको एउटा पुस्तालाई प्रेरित गरेको छ जसले कुनै समय खेलकुद आफ्नो पहुँचभन्दा बाहिर छ भन्ने विश्वास गर्थे। श्रीनगर र उपत्यकाका अन्य ठाउँमा जर्सी लगाएका केटीहरू निडर भएर आफ्ना सपनाहरू पछ्याउने कुरा सामान्य भइसकेको छ।

दुई दशकअघि सबै बाधाहरूसँग लड्दै आफ्नो खेल यात्रा सुरु गरेकी अब ओलम्पियन बिल्किस मीर कश्मीरी केटीहरूको लागि अर्को प्रेरणा हुन्। मध्यमवर्गीय परिवारबाट आएका मीरले अब कायाकिंग–क्यानोइङमा इतिहास रचेका छिन् ।

मीरले करिब ६ वटा अन्तर्राष्ट्रिय र १६ राष्ट्रिय प्रतियोगितामा पदक मात्र जितिनन्, तर ओलम्पियन खेलमा निर्णायक चुनिने पहिलो कश्मीरी महिला पनि बनिन्।

यी महिलाहरूले खेल मैदान मात्र होइन, समाजको मन र दिमागलाई पनि जितेका छन्। द्वन्द्वहरूले प्रायः विजयका कथाहरूलाई ओझेलमा पारेको भूमिमा, खेलकुदमा काश्मिरी महिलाहरूको योगदान अग्लो छ । उनीहरु आशाको किरणमात्र होइन पुरातन सोचलाई परिवर्तन गर्ने र आउने पुस्ताहरूका लागि नयाँ प्रेरणा बनेका छन् ।