पर्यटक, विद्यार्थी र विज्ञलाई परिचालन गरि अन्य देशको जासुसी गर्दै चीन

बेइजिङ— पर्यटक, विद्यार्थी तथा विज्ञको रूपमा विभिन्न देशको भ्रमण गर्ने चिनियाँ नागरिकले बेइजिङ सरकारका लागि जासुसी गरेको पाइएको छ । यो गतिविधिले धेरै राष्ट्रहरूमा चिन्ता बढाएको छ किनकि चिनियाँ जासुसहरूले बौद्धिक अधिकार र राष्ट्रिय सुरक्षामा गम्भीर खतराहरू खडा गरेको छ।

अमेरिकी अधिकारीहरूले चिनियाँ पर्यटकहरू देशको सैन्य आधारहरूमा घुसपैठ गर्ने र अलास्काको फोर्ट वाइनराइटमा सेनाको स्थापनामा ड्रोनहरू लिएर गएको देखे। डेभिड डेप्टुला, पूर्व वरिष्ठ इन्टेलिजेन्स ई अधिकारीले भने कि यी पर्यटकहरूले छोडेका सेन्सरहरू संवेदनशील जानकारी सङ्कलन गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ।

एक चिनियाँ पर्यटकले बेलायतको हाउस अफ कमन्समा घुसपैठ गरेका थिए जब हङकङका असन्तुष्ट पक्षले बेलायत सरकारसँग ब्रीफिंग गरिरहेका थिए। हङकङका प्रचारक फिन लाउले चिनियाँ पर्यटक बेइजिङ सरकारको जासूस भएको बताए।

सन् २०११ मा तीन चिनियाँ पर्यटकलाई भारतीय अधिकारीहरूले सैन्य शिविरका तस्बिरहरू खिचेको भेटिएपछि पक्राउ गरेका थिए। चीनले उनीहरू जासुस भएको अस्वीकार गरे पनि भारतले यी पर्यटकहरूसँग वैध राहदानी वा भिसा नभएको दाबी गरेको छ।

अनुसन्धानले पत्ता लगायो कि यी पर्यटकहरू हुवावे टेक्नोलोजीका कर्मचारी थिए, जसलाई अहिले धेरै देशहरूले चीनको कम्युनिष्ट पार्टी सरकारको तर्फबाट जासुसीमा संलग्न भएको आरोप लगाएका छन्।

सन् २०२० मा एक चिनियाँ महिला भारतमा जासुसी गरेको आरोपमा पक्राउ परेकी थिइन् । छिङ शि नामकी एक चिनियाँ महिलाले नयाँ दिल्लीमा दुईवटा कम्पनी सञ्चालन गरिरहेकी थिइन्, जुन दुई चिनियाँ व्यक्ति झाङ र चाङ—लि—लियाको नाममा दर्ता भएका थिए।

छिङले भारतीय सेनाको आन्दोलन, रक्षा अधिग्रहण, विदेश नीति र दलाई लामाको जानकारी चीनलाई पठाउने गरेको पाइएको थियो।

सन् २०२० मा, भारतीय प्रहरीले बोधगया नजिकै सोङ सियाओलान नामक चिनियाँ पर्यटकलाई पक्राउ गर्‍यो, जसलाई चिनियाँ जासूस र दलाई लामाको सम्भावित खतरा मानिएको थियो।

चिनियाँ विद्यार्थी र वैज्ञानिकहरू जासुसी गतिविधिमा संलग्न रहेको पाइएको छ। जर्मन आन्तरिक मन्त्री न्यान्सी फासरले चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले संवेदनशील जानकारी हासिल गरेकोमा चिन्ता व्यक्त गरे।

अमेरिकी विश्वविद्यालयहरूमा चिनियाँ जासूसहरूले घुसपैठ गरेको , गुप्तचर अधिकारी बताउँदै आएका छन् । कुनै पनि देशले राष्ट्रिय सुरक्षा र आर्थिक समृद्धिको लागि चीन भन्दा ठूलो, गम्भीर वा दीर्घकालीन खतरा अरु कसैले गर्न नसक्ने एक शीर्ष एफबीआई एजेन्ट, जोसेफ बोनाभोलोन्टाले बताए ।

चिनियाँ सरकारले आफ्ना नागरिकलाई जासुसी गर्न प्रोत्साहित गर्दै आएको छ, जसलाई प्रायः पुरस्कार पनि प्रदान गर्ने गरेको छ ।

अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता म्याट मिलरले भने, ‘निश्चित रूपमा नागरिकहरूलाई एकअर्काको जासुसी गर्न प्रोत्साहित गर्नु ठूलो चिन्ताको विषय हो।’

बेलायती अधिकारीहरूले संवेदनशील डाटा चोरी र जासुसी रोक्ने क्रममा ५० चिनियाँ विद्यार्थीहरूलाई देशबाट निकाला गरेका थिए ।

इलिनोइस इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीमा इलेक्ट्रिकल इन्जिनियरिङ अध्ययन गरेका जी चाओकुन नामका चिनियाँ विद्यार्थीलाई अमेरिकामा इन्जिनियर र वैज्ञानिकहरूको जानकारी सङ्कलन गरेर चिनियाँ सरकारको लागि जासुसी गरेको अभियोगमा ८ वर्षको जेल सजाय सुनाइएको थियो। जासूस एजेन्टको रूपमा दोब्बर चिनियाँ विद्यार्थीहरू मार्फत टेक्नोलोजी चोर्न खोजिरहेको थियो।

२०२०मा, केही चिनियाँ विद्यार्थीहरू नियमित अन्तरालहरूमा फ्लोरिडाको नौसेना आधारमा सरकारी भवनहरूको तस्बिर खिच्ने क्रममा समातिए।

वाशिंगटनमा आधारित सेन्टर फर स्ट्राटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडीजले सन् २००० देखि चिनियाँद्वारा जासुसीका २२४ वटा घटनाहरू दस्तावेजीकरण गरेको छ। यी गतिविधिहरूमा सैन्य, राजनीतिक र व्यावसायिक जासुसीका साथै अमेरिकी राजनीतिलाई प्रभाव पार्ने प्रयासहरू समावेश छन्।