नेपालको चीनको तुलनामा भारतसँगको सम्बन्ध बलियो र स्थिर: सर्वेक्षण

काठमाडौंः द्विपक्षीय तहमा भारत–नेपाल सम्बन्धमा अनगिन्ती द्वन्द्व र तनावका बाबजुद भारतसँग नेपालको सम्बन्ध चीनसँगको तुलनामा बलियो र स्थिर रहेको नयाँ सर्वेक्षणले देखाएको छ ।

अर्गनाइजेसन फर रिसर्च अन चाइना एन्ड एसिया (ओआरसीए) द्वारा समर्थित राहुल करण रेड्डीद्वारा नेपालमा हालै गरिएको भारत र चीनको सर्वेक्षणमा काठमाडौँबासीले चीनको तुलनामा भारतसँग बढी सान्दर्भिक र सकारात्मक रूपमा जोडिएको देखाएको छ।

काठमाडौंका विभिन्न स्थानमा १८० भन्दा बढी नागरिकको सर्वेक्षण गरिएको थियो ।

साझा पहिचानको सांस्कृतिक–ऐतिहासिक आधार र चीनको सार्वजनिक कूटनीति प्रयास र आर्थिक पदचिन्हभन्दा भारतमा रहेका ठूला आर्थिक अवसरका कारण नेपाली नागरिकको चीनभन्दा भारतसँग बढी सम्बन्ध रहेको सर्वेक्षणको निष्कर्षले देखाएको छ ।

यद्यपि राजनीतिक तहमा सम्बन्धहरू कहिलेकाहीं भारत—नेपाल सीमा र अग्निपथ योजना जस्ता मुद्दाहरूमा तनावको विशेषता हुन्छन्, अध्ययनमा अधिकांश सर्वेक्षण उत्तरदाताहरूले सार्वजनिक स्थानहरूमा चीन भन्दा भारतसँग सम्बन्धबढी देखिन्छ ।

सार्वजनिक स्थानहरूमा दृश्यताको सन्दर्भमा, ७० प्रतिशत उत्तरदाताहरूले भारतको समर्थन गरेका छन् भने २६ प्रतिशतले चीनलाई महत्व दिएका छन् । सार्वजनिक स्थानहरूमा दृश्यताको हदले भारत र चीनद्वारा नियोजित सार्वजनिक कूटनीति रणनीतिहरूको प्रभावकारितालाई संकेत गर्न सक्छ।

यस्तै ५१ प्रतिशत उत्तरदाताहरूले भारतले नेपालमा सकारात्मक छवि बनाउन सफल भएको बताएका छन् भने ४५ प्रतिशतले चीनको समर्थन गरेका छन् ।

अर्कोतर्फ, चीनको उच्च प्रोफाइल र महँगो लगानीको तुलनामा दुर्गम प्रान्तहरूमा स्कूल र अस्पताल जस्ता साना परियोजनाहरूमा भारतको लगानीले चीनको उच्च देखिने तर सीमित पदचिह्न भन्दा जनतामा सकारात्मक रूपमा प्रतिध्वनि गरेको छ भन्ने पनि संकेत गर्दछ।

भारतको सकारात्मक धारणा सार्वजनिक कूटनीति प्रयासबाट मात्र नभई चीनको तुलनामा बजार अवसरहरूको यथार्थपरक पहुँचबाट पनि उत्पन्न भएको हो।

भारतले नेपालको प्राथमिक विकास साझेदार भएको छवि कायम राखेको छ, ६० प्रतिशत उत्तरदाताले चीनको तुलनामा नेपालको आर्थिक विकासमा भारत बढी सान्दर्भिक रहेको दाबी गरेका छन्। अर्कोतर्फ ३९ प्रतिशत जनताले मात्रै नेपालको विकासमा भारतभन्दा चीन बढी सान्दर्भिक रहेको बताएका छन् ।

नेपालको आर्थिक विकासका लागि भारतलाई बढी सान्दर्भिक ठान्दा पनि उत्तरदाताहरूले दुवै देशले समान भूमिका निर्वाह गरेको देखे। उत्तरदाताहरूले नेपालसँगको आर्थिक संलग्नताका लागि भारत र चीनबाट करिब उस्तै अपेक्षा गरेका थिए।

भारत र चीन बीचको सन्तुलनको महत्त्वलाई झल्काउँदै अधिकांश उत्तरदाताहरूले भारत र चीनसँग समान रूपमा आर्थिक सम्बन्ध विकास गर्नु महत्त्वपूर्ण भएको बताएका छन्। ५६ प्रतिशतले नेपालले भारत र चीनसँगको सम्बन्धलाई भविष्यमा समान रूपमा विकास गर्नुपर्छ भने ।

यसैगरी २८ प्रतिशतले भारतसँगको सम्बन्धलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने र १५ प्रतिशतले चीनसँगको सम्बन्धलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने धारणा राखेका छन् ।